MATRI LINIAIR & PATRI LINIAIR
Matrilineaire
afstamming (v. Lat. mater, gen. matris = moeder; linea = lijn), oudere term:
matriarchaat, een verwantschapsstelsel waarbij afstamming via de vrouwelijke
lijn bepalend is: een individu behoort tot de afstammingsgroep van de moeder
(en haar broers en zusters), van moeders-moeder (en haar broers en zusters),
enz. (zie verwantschap).
De matrilineaire
afstammingsgroep van een man omvat zijn broers en zijn zusters en ook de
kinderen van zijn zusters, maar niet die van zijn broers, noch zijn eigen
kinderen (die tot de afstammingsgroep van hun moeder behoren).
Matrilineaire
afstamming is een rekruteringsprincipe dat een maatschappij in
(afstammings)groepen indeelt. Het heeft met het gezag van vrouwen weinig te maken.
Evenmin is het zo dat
in een dergelijke maatschappij een individu niet verwant zou zijn aan zijn of
haar vader. Het juridisch gezag berust echter bij de moeders broer.
Een bekend voorbeeld
van matrilineaire afstamming vormen de Minangkabauers.
Patrilineaire
afstamming (v. Lat. pater, gen. patris = vader, linea = lijn; oudere term:
patriarchaat), een verwantschapsstelsel waarbij afstamming via de mannelijke
lijn bepalend is: een individu behoort tot de afstammingsgroep van de vader,
maar niet tot die van de moeder.
De patrilineaire
afstammingsgroep van een man omvat zijn broers en zusters, zijn eigen kinderen
en die van zijn broers, maar niet die van zijn zusters. In patrilineaire
maatschappijen bestaat wel vaak een bijzondere relatie tussen een man en de
broer van zijn moeder (het avunculaat), die zich uit in bepaalde privileges ten
aanzien van persoon en goederen van de moedersbroer.